MİTOLOJİ

-

MİTOLOJİDEN ESİNTİLER 




    Platonun şölen kitabını bahsedeceğim sizlere şölenin diğer adı symposion dur. Yunancadan Türkçeye çevrilmiştir. Şölen nedir? diye sorulacak olursa kısaca bahsedeyim Şölen; Yunan kültürüne özgü bir olgudur filozofların bir araya gelip aralarında belirledikleri konuyu konuşup tartışmalarıdır. İki aşamadan oluşur ilk aşamada herkes sessizce yemeklerini yer ikinci aşamada ise belirlenen ölçüde şarap içilip o konu hakkında düşünceler söylenir. Kitabın asıl amacı Sokrates’e övgüdür. Genel olarak bir göz atalım neler anlatılmıştır diye…
             Agothon ilk tragedyasından kazandığı birinciliğini kutlamak için bir şölen düzenler ve arkadaşlarını davet eder. Bu kişiler ise Phaidros, Pousanios, Eryksimakhos, Aristophanes ve Sokrates’tir. Günün konusu seçildikten sonra filozoflarımız başlar anlatmaya...
Eryksimakhos derki “ Eros böylesine erdemli yüce bir tanrı ki bunca şairden böylesi yüce bir tanrıya bugüne dek tek bir övgü yazılmış değildir”[i] diyerek söyler düşüncesini ve sözü Phaidros alır der ki “Eros yüce bir tanrıdır; ne tanrılar ne insanlar arasında eşi benzeri vardır. Çünkü tanrıların en eskisi olması onu saygın kılar” [ii]diye açıklamasını yapar. Kitapta eros kavramına bakıldığında ise aşk ve sevgi anlamına gelir. Erosun arada kalmak kavramına baktığımızda ise erosun babası bilge birisiymiş annesi ise sefil birisiymiş eros bu yüzden arada ikisinin de özelliklerinin taşırmış. Aristophanes erostan bahseder onu da şöyle mitolojik bir dille anlatır. İnsanoğlu ilk yaratıldığında 4 kollu, 4 bacaklı, 2 kafalı, 2 burunlu bir yaratıktı yani şimdiki olduğumuzun iki katıymış böylesine farklı 2 insan bedeni sırttan birleşik ve kafaları farklı yöne bakıyormuş. Bu yaratık Zeus’u kızdırdığı için bu yaratığı sırtından 2 ye bölmüş ve öteki yarısını hiç görmemiş olan canlı yarısını kaybetmiş daha sonrada insan o kendi yarısını bütünleyen yarısını aramaya çalışmış Erosta kadın erkeğin ayrılmasından sonra ortaya çıkmıştır. Yani sevgi, aşk konuları erosla birlikte var olur. Tarının kimi kahramanlara cesaret üflemesi de eros un işidir. Eros en eski tanrıdır insanların yaşarken ve öldükten sonrada mutluluğu elde etmesi ondan geçer. Platon ise eros hakkında şöyle der “ ne ölümlü ne ölümsüz ikisinin ortası”[iii]. Kitapta yapılan aşk ve güzellik konularına baktığımızda ise kitabın bir sayfasında şöyle bir cümle geçer. “güzelce dürüstçe yapılan şeyler güzel, dürüstçe yapılamayan şeyse çirkin olur. Bu durumda aşk da âşık olmak da tümüyle güzel ve övülmeye değer değildir. Yalnızca güzelce sevmeye itendir güzel ve övülmeye değer olan” dır[iv]. Ourania’ nın aşk anlayışına baktığımızda ise kitapta Oğlanların aşkı olarak bilinir yani erkek cinsine yönelirler. Bunun nedeni ise Antik Yunanda erkeklerin kadınlardan daha üstün olduğu düşünce yapısı vardı. Örneğin Arkibiadesin Sokrates’e âşık olması gibi. Yine kitapta güzelliğe döndüğümüzde ise şöyle bir paragraf geçer. “ Güzelce yapılan güzel, çirkince yapılan çirkindir. Bunun için adi birini adi bir şekilde memnun etmek çirkindir, soylu birini soylu bir şekilde memnun etmek ise güzeldir. Adi olan ruhtan çok bedene tutulan bayağı âşıktır. Kalıcı olmayan bir şeye âşık olduğu için o da kalıcı olmaz.”[v] Yani bu alıntıda anlatılan asıl nokta bedene ve ruha olan aşktır. Yine aşka döndüğümüzde ise “Apollon okçuluğu, hekimliği ve kehaneti aşk ve arzu kendisine yol gösterdiği için icat ettiğine göre o da aşk’ ın öğrencisi olmalı aynı şekilde Mousala müziği, Hephaistos demircilikte, Athena dokumacılıkta, Zeus tanrıları ve insanları yönetmede. Aşk açıkçası güzelliğin aşkı aralarına girdiği içindir ki işleri yoluna girdi tanrıların”[vi] Güzelliğe döndüğümüzde ise tekrardan bir şey doğarak gelecekse bu ancak güzellikten meydana gelmesi ile oluşur. Meydana gelme ise 2 türde verilir Birincisi beden, ikincisi de Ruh olarak. Ruhen meydana gelme ‘techne’ denir. Doğma olayını platon güzellik ile bağdaştırır mesela bir şeyin meydana gelmesi için güzelliğe yöneldiğinde olacağını dile getirir. Tek tek olanla ve bedensel yalnızca ondan pay alır ve artmayan eksilmeyen güzel ideası duyulabilir olandan düşünülebilir olana doğru çıkar. Düşünülebilir(episteme) dünya diğeri de Duyulanabilir dünya (doxa) dır.  Tablo şeklinde ise eros’ un arada kalmak kavramı şu şekilde gösterilebilir.
VAR
POROS
BİLGELİK
ÖLÜMSÜZ
NE VAR, NE YOK
EROS
PHİLOSOPHOS
TEKHNE
YOK
PENİA
CEHALET
ÖLÜMLÜ


Son olarak Platon felsefesin de Şölen etkisine yer vereceğim yazımda. Platon felsefesi 3 ödeme ayrılır. İlk olarak Gençlik dönemi: Sokrates’in etkisi altında olduğu dönem Sokrates’in felsefesini platonun diyalogları ile bilinir. İkinci Olgunluk dönemi: Platon idealar felsefesini kurmuş ve güzel nedir? cevap bulmuştur. Bu dönemin en önemli eseri ise ‘ŞÖLEN’ dir. Platon ideaları ise gördüğümüz bütün şeyler her şeyin kopyasıdır diye açıklar Platon ‘Mağara Alegorisi’ inde” bunu en iyi şekilde anlatır. Etrafımızda birçok güzel var gördüğümüz bunlar ideanın yansımasıdır. Buna ulaşacak kişilerde yalnızca filozoflar olacak diye açıklar. Şölende ise Bilgeler dir idealara en yakın olan kişiler tek tek güzelleri ele alır. Bu dönemde kısacası güzellin idea olduğu söylenir. 3.Yaşlılık dönemi: İdealardan bir kopuş yoktur ve 2 düşünür etkisi altına girer. Güzellik kavramı bu dönemde de 3 şekilde karşımıza çıkar 0ran- Orantı, Haz ve Ölçü olarak belirtilmiş olur.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

KİKLOP (CYCLOPS)

-
Resim
Bugün ki yazımda size Kikloplardan kısaca bahsedeceğim  .Y unan mitolojisinde alınlarının ortasında tek gözleri bulunan devlerler olarak bilinirler. Poseidon ile Amphitrite`nin oğulları. Onlar tanrılardan korkmayan, zalim, insan etiyle beslenen yaratıklardır . Homeros 'a göre kikloplar, mağaralarda yaşayan korsan çobanlardır. Odeysseus   adamları ile birlikte  Troya Savaşı 'ndan vatanına dönerken dev kiklop  Polyphemos 'a esir düşmüş ve onun elinden kurtulmak için dev Polyphemos'u kör etmek zorunda kalmışlardı. Polyphemos bir çobandı ve Tanrıların melez çocuklarına ait olan Altın Post'u çalmıştı. Kikloptan kaçmak içinde hiç kimse adında bir karakter yaratmak zorunda kalmıştır. Oğlunun kör edilmesine sinirlenen Poseidon Odysseus'u bin bir türlü felaketle cezalandırmıştı.  Hesiodos 'a göre kikloplar, üç taneydi,  Gaia  ve  Uranos 'ün çocukları idi.   Brontes ,  Steropes  ve  Arges  ('gök gürültüsü', 'parıltı' ve ...
Devamı

PEÇELİ MERYEM HEYKELİ

-
Resim
Duvaklı Bakire ya da Peçeli Meryem adında  bir heykeldir. Heykeli ünlü İtalyan heykeltraş Giovanni Strazza (1882-1875) tarafından Carrara mermeriyle yapılmıştır. Heykel hassaslığı ve saydamlığı ile çok beğenilmiştir. Mermeri ise metaforik taşı, anatomik incelik ve dökümlü kumaş gibi karmaşık detal gerektiren işler için mükemmel yapılmıştır. Heykelin yapım aşaması ile pek fazla bir şey bilinmez tarihçiler Strazza' nın bu heykeli 1850 lerde Roma da yaptığına inanılıyor. Oldukça gerçekçi benzetilmiş olan heykel meryemi tasvir ediyor. 1856 heykel Newfoundland' e taşınıyor. 19.yy etrafında peçeli kadın heykelleri milliyetçiliğin yükseldiği İtalya da, İtalya' nın simgesi gibi görünmeye başlıyor. Günümüzde ise heykel İtalya'nın Floransa kentinde bulunan bir müzede sergileniyor. 
Devamı

KANT SAF MATEMATİK NASIL OLANAKLIDIR?

-
 T ransendal ana sorununun 1. bölümü saf matematik olanaklıdır.   İnsan aklının böyle bir bilgiyi apriori olarak meydana getirmesi nasıl olanaklıdır? kant  böyle bir soru yönelterek saf matematiğin kapılarını bize aralar. insan bilme yetilerinin ilk basamağı olan duygusallığın yapısını ortaya çıkartır saf matematiğin olanağı şeyleri apriori olarak görmemizi sağlayan duyusal görünür sadece bir biçimidir Bu nedenle nesneler bize kendi başına oldukları gibi değil de duyularımızla göründükleri gibi bilgisi verilir. görü nesnenin Barla bağımlı bir tasarımıdır Bu nedenle Afyon olarak görmek olanaksız gibi görünür. Nesnelerin ne içerdiğini bilemem eğer o nesne benim karşımda olan görüntüsünü görürsen ve neler içeride hakkında bana bilgi verilmişse O zaman o nesne hakkında bir bilgiye sahip olurum.  Örneğin bir kitabı elime aldığında  aklım ne olduğunu anlamakta zorlanır ve Hayal gücüm bir şeyler üretmeye bakar fakat  içerisine baktığımda  Zihnim anlamdırm...
Devamı